Hướng Dẫn Sử Dụng Thuốc Trừ Cỏ Trong Canh Tác Lúa: Kỹ Thuật, Nghiên Cứu Khoa Học và Xu Hướng Sinh Học

1. Phân Loại Thuốc Trừ Cỏ Theo Giai Đoạn Phát Triển Của Cỏ Dại

a. Thuốc Trừ Cỏ Tiền Nảy Mầm (Pre-emergence)

• Thời điểm áp dụng: Trước khi hạt cỏ bắt đầu nảy mầm.
• Lưu ý: Không nên xác định thời điểm dựa vào số ngày sau gieo lúa, mà cần căn cứ vào nhiệt độ đất. Nếu nhiệt độ dưới 18°C, hạt cỏ chưa nảy mầm, việc sử dụng thuốc tiền nảy mầm sẽ không hiệu quả.

b. Thuốc Trừ Cỏ Hậu Nảy Mầm (Post-emergence)

• Thời điểm áp dụng: Khi cỏ đã mọc và có lá thật.
• Phân loại:
  • Hậu nảy mầm sớm: Áp dụng từ 1–10 ngày sau gieo, khi cỏ có dưới 3 lá thật.
  • Hậu nảy mầm muộn: Áp dụng sau 10–15 ngày, khi cỏ đã phát triển mạnh hơn.

2. Ảnh Hưởng Của Nhiệt Độ Đến Hiệu Quả Của Thuốc Trừ Cỏ

Nhiệt độ môi trường đóng vai trò quan trọng trong hiệu quả của thuốc trừ cỏ:

• Nhiệt độ thấp (<18°C):
  • Hạt cỏ chưa nảy mầm, thuốc tiền nảy mầm không phát huy tác dụng.
  • Hạn chế sử dụng thuốc hậu nảy mầm, vì cỏ chưa phát triển đủ để thuốc có hiệu quả.
• Nhiệt độ cao (>25°C):
  • Tăng cường hiệu quả của thuốc hậu nảy mầm.
  • Tuy nhiên, cần lưu ý đến khả năng gây độc cho lúa nếu sử dụng không đúng liều lượng.

Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng hiệu quả của glyphosate giảm ở nhiệt độ cao do giảm hấp thu và chuyển hóa thuốc trong cây cỏ dại .

3. Kết Hợp Sử Dụng Thuốc Tiền và Hậu Nảy Mầm

Việc kết hợp sử dụng thuốc tiền và hậu nảy mầm có thể tăng hiệu quả kiểm soát cỏ dại:

• Nghiên cứu tại Ấn Độ cho thấy việc sử dụng pretilachlor kết hợp với bispyribac sodium giúp giảm mật độ cỏ và tăng năng suất lúa .
• Một nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng việc kết hợp pendimethalin với các thuốc hậu nảy mầm như bispyribac hoặc pyrazosulfuron giúp kiểm soát cỏ hiệu quả hơn so với sử dụng đơn lẻ .

4. Xu Hướng Sử Dụng Thuốc Trừ Cỏ Sinh Học

Trước những lo ngại về môi trường và sức khỏe, thuốc trừ cỏ sinh học đang trở thành xu hướng:

• Đặc điểm:
  • Nguồn gốc từ vi sinh vật hoặc thực vật.
  • Phân hủy nhanh trong môi trường.
  • Ít gây hại cho cây trồng và hệ sinh thái.
• Ví dụ:
  • BioHerb: Sản phẩm từ vi khuẩn Streptomyces, hiệu quả trong kiểm soát cỏ dại ở lúa.
  • EcoWeed: Chiết xuất từ thực vật, an toàn cho môi trường và người sử dụng.
• Lưu ý khi sử dụng:
  • Hiệu quả có thể thấp hơn so với thuốc hóa học.
  • Cần áp dụng đúng kỹ thuật và thời điểm để đạt hiệu quả tối ưu.

5. Kết Luận và Khuyến Nghị

• Hiểu rõ giai đoạn phát triển của cỏ dại để lựa chọn loại thuốc phù hợp.
• Theo dõi nhiệt độ môi trường sau gieo để xác định thời điểm sử dụng thuốc hiệu quả.
• Kết hợp sử dụng thuốc tiền và hậu nảy mầm để tăng hiệu quả kiểm soát cỏ.
• Ưu tiên sử dụng thuốc trừ cỏ sinh học để bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.

Việc áp dụng đúng kỹ thuật và lựa chọn sản phẩm phù hợp sẽ giúp nông dân nâng cao năng suất lúa, giảm chi phí và bảo vệ môi trường.

---